>
Του Χρήστου Λαμπράκη Ορθοπαιδικού Χειρουργού
Η Πελματιαία Απονευρωσίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση ( οξεία ή χρόνια ) της πελματιαίας απονεύρωσης του πέλματος μας που απασχολεί αρκετά τον πληθυσμό περιγράφοντας συχνά ένα ‘’αγκάθι ‘’ εγκατεστημένο στην πτέρνα τους και εν γένει στην οπίσθια πελματιαία επιφάνεια άκρου ποδός. Η καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων συχνά επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμο καθώς με δυσκολία μπορούν να κινηθούν , όποτε η νόσος αυτή μετατρέπεται σε μια βασανιστική πάθηση για τον ασθενή.
Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια παχιά, ινώδης, ελαστική συνδετική ταινία, η οποία συνδέει την κάτω επιφάνεια της πτέρνας με την κάτω επιφάνεια των οστών των μεταταρσίων. Ανατομικά αποτελείται από τρεις δέσμες με την κεντρική δέσμη να είναι η μεγαλύτερη και εκτείνεται κατά μήκος του έσω επιμήκους τόξου της ποδικής καμάρας.
Ο ρόλος της ινώδους αυτής ταινίας είναι να διατηρεί το σχήμα της ποδικής καμάρας και του φυσιολογικού τόξου του ποδιού παίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της εμβιομηχανικής του ποδιού μας. Ο ρόλος αυτός συνδέεται σχεδόν με όλες τις λειτουργιές του ποδιού όπως η βάδιση και το τρέξιμο, ακόμα και η πολύωρη ορθοστασία.
Η φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης συνήθως συμβαίνει στο σημείο κατάφυσης της στην έσω απόφυση του κυρτώματος της πτέρνας, δηλαδή στο σημείο που πάει και δένει η ταινία αυτή στο οστό της πτέρνας. Όσο κυλάει ο χρόνος η ταινία αυτή χάνει την ελαστικότητα της, όποτε δέχεται αυξημένη τάση και φορτίο προκειμένου να ανταποκριθεί στο ρόλο της. Προσπαθώντας να επιμηκυνθεί μέσω της υπερβολικής διάτασης οδηγείται σε μικροκακώσεις ( μικρορήξεις ) στο σημείο κυρίως σύνδεσης της περιτονίας με την πτέρνα. Όταν οι μικροκακωσεις αυτές επαναλαμβάνονται τότε έχουμε χρόνια εκφύλιση των ινών της πελματιαίας περιτονίας.
Η φόρτιση των εκφυλισμένων ινών προκαλεί έντονο πόνο στην πτέρνα ιδιαίτερα κατά το πρωινό ξύπνημα όταν ο ασθενής καλείται να κάνει τα πρώτα του βήματα. Άλλοτε ο ασθενής μπορεί να νιώσει μαζί με πόνο ένα αίσθημα καψίματος κάτω από την πτέρνα ιδιαίτερα μετά από παρατεταμένη ορθοστασία ή τρέξιμο.
Η πάθηση προσβάλει περίπου το 9-12 % του γενικού πληθυσμού ενώ προσβάλει εξίσου το ίδιο γυναίκες και άντρες. Συχνοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης είναι οι εξής :
Γυναίκες κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης ή και μετά από αυτήν
Ασθενείς υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
Αθλητές που καταπονούν αρκετά τα πόδια τους ή και ασθενείς που ξεκινούν απότομα αθλητικές δραστηριότητες ύστερα από μακρά περίοδο ανάπαυσης
Ασθενείς που έχουν παρατεταμένη ορθοστασία καθημερινά
Ασθενείς με εμβιομηχανική δυσλειτουργία του ποδιού του ( βλαισοπλατυποδία ή και πρηνισμός άκρου ποδός )
Η διάγνωση της πάθησης αυτής γίνεται κατά βάση με την κλινική εξέταση. Ο πόνος αναπαράγεται κατά την ψηλάφηση στο έσω φύμα της πτέρνας και πολλές φορές κατά την παθητική ραχιαία κάμψη του προσθίου τμήματος άκρου ποδός.
Εξετάσεις χρήσιμες για την διάγνωση της πάθησης αυτής είναι η απλή ακτινογραφία, η μαγνητική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα ειδικά όταν συνδυάζεται η νόσος με ιστορικό νεοπλασίας ή μεταβολικών νοσημάτων .
Με την απλή ακτινογραφία πολλές φορές αναδεικνύεται μια οστική προεξοχή στην πτέρνα ( η λεγόμενη άκανθα ) η όποια ενοχοποιείται αυτή για τα συμπτώματα του ασθενούς. Η αλήθεια όμως είναι ότι η ‘’άκανθα’’ είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας απονευρωσίτιδας και δεν εμφανίζεται πάντα σε όλους τους ασθενείς. Θεραπεία χρειάζεται ακόμα και όταν δεν υπάρχει στην ακτινογραφία η οστική αυτή προεξοχή καθώς πολλοί ασθενείς το έχουν χωρίς να εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα.
Με την μαγνητική τομογραφία πετυχαίνουμε το απόλυτο συχνά στην διάγνωση της πάθησης και είναι χρήσιμη πιο πολύ όταν σχεδιάζεις την χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης ή όταν συνυπάρχουν στον άρρωστο ανεπάρκεια του οπίσθιου κνημιαίου μυός ή σύνδρομο ταρσιαίου σωλήνα ( τοπική πίεση οπίσθιου κνημιαίου νεύρου )
Το σπινθηρογράφημα οστών είναι χρήσιμο στην διάγνωση ειδικά σε αθλητές που υπάρχει υποψία καταγμάτων εκ κοπώσεως που δεν αναδεικνύεται στην απλή ακτινογραφία.
Η αντιμετώπιση της πάθησης αυτής είναι κατά βάση συντηρητική με χρήση φαρμάκων για έλεγχο του πόνου και κινησιοθεραπεία. Τα φάρμακα για έλεγχο του πόνου μπορούν να γίνουν με τοπική ένεση στο σημείο πρόσδεσης της περιτονίας της πτέρνας ή να δοθούν από του στόματος. Οι ασκήσεις που υπάρχουν για την πάθηση αυτή χρειάζονται να εκτελούνται με πειθαρχία από τον ασθενή καθώς αποτελέσματα έρχονται συνήθως μετά τις 8 εβδομάδες. Φυσικοθεραπευτικά η χρήση κρουστικού υπέρηχου βοηθάει σε χρόνιες περιπτώσεις ενώ η χρήση ορθωτικώνν υποδημάτων έχει σχετικά αποτελέσματα και χρησιμοποιούνται κατά περίπτωση.
Χειρουργικά οφείλεις να επέμβεις όταν η συντηρητική θεραπεία έχει αποτύχει σε διάστημα 9 μηνών. Περιλαμβάνει την μερική διατομή της πελματιαίας απονεύρωσης και γίνεται είτε ανοιχτά είτε ενδοσκοπικά. Τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις όπως σύνδρομο ταρσιαίου σωλήνα πρέπει να αντιμετωπίζονται μαζί με την πελματιαία απονευρωσίτιδα χειρουργικά.
ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ Θ . ΧΡΗΣΤΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ
ΜΠΑΙΜΠΑ 32 4ος όροφος -Αγρίνιο
Τηλέφωνο επικοινωνίας : 6907509340 - 2641181082